Een subcutaan emfyseem is een medische aandoening waarbij gas of lucht zich ophoopt onder de huid, meestal als gevolg van een traumatisch letsel of een medische procedure. Subcutaan betekent “onder de huid” en emfyseem betekent “ophoping van lucht of gas”.
Subcutaan emfyseem treedt op wanneer lucht of gas uit de longen of andere delen van het lichaam lekt en zich ophoopt onder de huid. Het kan zich op verschillende plaatsen in het lichaam voordoen, maar komt meestal voor in de borst, nek en gezicht. Symptomen van subcutaan emfyseem zijn onder andere zwelling en een knapperig gevoel onder de huid. Het knapperige gevoel ontstaat doordat de lucht of het gas onder de huid beweegt wanneer er druk op wordt uitgeoefend.
De meest voorkomende oorzaak van subcutaan emfyseem is een traumatisch letsel aan de borstkas, zoals een gebroken rib of een verwonding van de longen. Het kan ook optreden als gevolg van een medische procedure, zoals een operatie, een longbiopsie of het plaatsen van een centraal veneuze katheter. In zeldzame gevallen kan subcutaan emfyseem spontaan optreden zonder aanwijsbare oorzaak.
Subcutaan emfyseem wordt meestal gediagnosticeerd door een arts op basis van de symptomen en een lichamelijk onderzoek. Een röntgenfoto, CT-scan of echografie kan helpen om de locatie en omvang van het subcutane emfyseem te bepalen.
Behandeling van subcutaan emfyseem hangt af van de oorzaak en de ernst van de aandoening. Kleine gevallen van subcutaan emfyseem kunnen vanzelf genezen, terwijl ernstige gevallen mogelijk medische behandeling vereisen, waaronder het verwijderen van de lucht of het gas met behulp van een naald of een buisje. In sommige gevallen kan een operatie nodig zijn om de oorzaak van het subcutane emfyseem te behandelen, zoals het herstellen van een beschadigde long of het repareren van een lekkage van een katheter.