De preoperationele fase is een fase in de cognitieve ontwikkeling van kinderen, zoals beschreven door de Zwitserse ontwikkelingspsycholoog Jean Piaget. Deze fase vindt plaats tussen ongeveer 2 en 7 jaar oud.
In de preoperationele fase maken kinderen belangrijke cognitieve ontwikkelingen door. Ze beginnen bijvoorbeeld symbolisch te denken en kunnen communiceren door middel van taal. Kinderen in deze fase hebben echter nog moeite met abstract denken en hebben vaak een egocentrische manier van denken, wat betekent dat ze zich alleen kunnen voorstellen wat ze zelf ervaren en zich niet kunnen verplaatsen in de positie van anderen.
Een ander kenmerk van de preoperationele fase is centratie, wat betekent dat kinderen zich alleen richten op één aspect van een situatie en geen rekening houden met andere aspecten. Bijvoorbeeld, als een kind wordt gevraagd om een glas met water te beschrijven dat voor de helft gevuld is, kan het kind alleen focussen op de hoeveelheid water in het glas en geen rekening houden met de grootte van het glas.
Kinderen in de preoperationele fase hebben ook vaak moeite met het begrijpen van oorzaak-gevolgrelaties, kunnen nog geen omgekeerde bewerkingen uitvoeren en zijn vaak niet in staat om verschillende gezichtspunten te begrijpen.
Kortom, de preoperationele fase is een belangrijke periode in de ontwikkeling van kinderen waarin ze belangrijke cognitieve veranderingen doormaken. Deze fase vormt de basis voor de ontwikkeling van abstract denken en meer complexe cognitieve vaardigheden die later zullen ontwikkelen.