De Canadese hoogleraar Henry Mintzberg heeft in zijn boek “Structure in Fives: Designing Effective Organizations” zeven verschillende configuraties (configurations) of typologieën van organisatiestructuren beschreven:
Ondernemersstructuur
Deze structuur komt vaak voor in start-ups en kleine bedrijven. Beslissingen worden vaak ad hoc genomen door de oprichter/ondernemer en de communicatielijnen zijn kort en informeel.
Machinebureaucratie
Deze structuur wordt gekenmerkt door een strakke hiërarchie en veel standaardisatie. De nadruk ligt op efficiëntie en het voldoen aan kwaliteitsnormen. Het management stuurt de organisatie aan door middel van regels en procedures.
Professionele bureaucratie
Deze structuur is gebaseerd op hoogopgeleide professionals, zoals advocaten of accountants. Het management heeft weinig controle over deze professionals, die vaak in teams werken en een sterke invloed hebben op de strategie en besluitvorming van de organisatie.
Divisiestructuur
Deze structuur bestaat uit verschillende divisies of business units die elk verantwoordelijk zijn voor een bepaald product of markt. Elke divisie heeft een eigen managementteam en er is vaak weinig communicatie tussen de verschillende divisies.
Adhocratie
Deze structuur wordt gekenmerkt door een platte organisatiestructuur en een grote mate van flexibiliteit en innovatie. Medewerkers werken in multidisciplinaire teams en er is veel ruimte voor experimenten en het nemen van risico’s.
Innovatieve organisatie
Deze structuur is gericht op het ontwikkelen van nieuwe producten en technologieën. Het management investeert veel in onderzoek en ontwikkeling en er is een hoge mate van samenwerking tussen verschillende afdelingen en disciplines.
Missionaire organisatie
Deze structuur is gericht op het bereiken van een bepaalde missie of doelstelling, zoals het verbeteren van de wereld of het ondersteunen van een bepaalde ideologie. Medewerkers zijn vaak zeer gemotiveerd en de organisatie heeft een sterke identiteit en cultuur.
Het is belangrijk om te benadrukken dat geen enkele organisatie puur een van deze configuraties zal hebben. In de praktijk hebben organisaties vaak kenmerken van meerdere configuraties, afhankelijk van hun omvang, sector, cultuur en andere factoren.